آیا موارد مجاز شرایط تغییر نام و فامیل را میدانید؟ آیا مراجع ذیصلاح و مراحل آن را میشناسید؟ ما در این مقاله از تیم یسنا وکیل در مشهد، شما را با شرایط تغییر نام و فامیل آشنا کرده، و به طور کامل مراحل تغییر نام و فامیل را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
شرایط تغییر نام و فامیل
تغییر اسم و فامیل یکی از مهمترین انتخابها در زندگی انسان محسوب می‌شود. اهمیت نام مناسب بر هیچ کس پوشیده نیست. انسان‌ها هر روز بارها و بارها نام خود را از زبان دیگران خواهند شنید و احتمالا نام هر فرد، پرتکرارترین کلمه‌ای است که او در طول زندگی خود می شنود.
شاید به همین دلیل است که در دین اسلام و همچنین فرهنگ ایرانی از ایام قدیم، بر این نکته، یعنی انتخاب نام نیکو بسیار تاکید شده است. اما از آن جایی که تعیین نام در هنگام تولد و خارج از اختیار افراد میباشد، ممکن است برخی نام‌ها برای صاحبانشان زیاد دلنشین و دوست داشتنی نباشد.
نام و فامیل جزء وضعیت مدنی اشخاص محسوب شده و باید دوام داشته باشد. بر اساس قانون، شناسنامه سند هویتی افراد میباشد. بنابراین هر گونه اعمال تغییر در آن بدون طی کردن روند قانونی، مجاز نخواهد بود.
با این حال این امکان وجود خواهد داشت که با اجازه قانون شرایط تغییر نام و فامیل برای افراد فراهم بوده، و هر فردی که از نام یا فامیل خود رضایت ندارد، با مراجعه به مرجع ذیصلاح، نسبت به تغییر آن اقدام کند. لازم به ذکر است که از آن جا که این فرصت تنها یکبار برای افراد محیا است، توصیه می‌شود که جهت تغییر نام و فامیل جدید، با دقت زیادی اقدام نمایند.
موارد مجاز جهت درخواست تغییر نام و فامیل
- فامیل بیش از دو کلمه و یا بیش از یک کلمه و یک حرف یا عدد یا پسوند و یا بطور مطلق یا مضاف نام محل باشد. (دو اصل تهرانی و…)
- فامیل از واژههای مستهجن و ناپسند ترکیب شده باشد.
- فامیل از واژههای خارجی باشد.
- فامیلهای مذموم که مغایر ارزشهای فرهنگ اسلامی باشد. اسامی محل بطور مطلق و مضاف
- نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی میگردد.
- اسامی مرکبی که عرفا یک نام محسوب نمیشوند. ( اسامی مرکب ناموزون )
- القاب، اعم از ساده و مرکب (ملکالدوله و…)
- اسامی زننده و مستهجن، زننده و مستهجن آن دسته از نامهایی است که بر حسب زمان، مکان یا بر حسب مورد به دلایلی برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد.
- حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص
- هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده
- هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده
- تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است.
مراجع ذیصلاح جهت تغییر نام و فامیل
به گفته وکیل حقوقی در مشهد، تا چند سال قبل شرایط تغییر نام و فامیل به این صورت بود که افراد برای تغییر آن میبایست به دادگاه مراجعه می‌کردند. اما در حال حاضر دیوان عدالت اداری، اداره ثبت احوال را مسئول این موضوع دانسته و در پی همین امر شرایط تغییر نام و فامیل تا حد زیادی تسهیل شده است.
در خصوص مرجع صالح جهت رسیدگی به درخواست تغییر نام، رای وحدت رویه شماره ۵۰۴ مورخ ۱۰/۲/۱۳۶۶ این گونه بیان داشته است که: «درخواست تغییر نام صاحب شناسنامه از نظر جنسیت از مسائلی است که واجد آثار حقوقی میباشد و از شمول بند ۴ ماده ۳ قانون ثبت احوال خارج و رسیدگی به آن درصلاحیت محاکم عمومی دادگستری است.» بنابراین رای شعبه ۱۳دیوان عالی کشور که بر طبق این نظر صادر شده است، صحیح و منطبق بر موازین شرعی و قانونی خواهد بود.
مراحل انجام تغییر نام و فامیل
جهت این امر میتوان از دو روش اقدام کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
- مراجعه به اداره ثبت احوالدر مورد اسامی که در قانون پیش بینی شده است.
- شما باید با در دست داشتن اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن، به اداره ثبت احوال مراجعه کنید.
- پس از تکمیل فرم درخواست مورد نظر، شما میبایست طبق تعرفه جاری هزینه بررسی درخواست را پرداخت نمایید.
- هیئت حل اختلاف ثبت احوال پس از بررسی درخواست شما، در صورتی که آن را مغایر قانون ثبت احوال تشخیص ندهد، با صدور شناسنامه جدید موافقت خواهد کرد.
- در این روش در مدت کوتاهی و با حداکثر دو بار مراجعه حضوری، تغییر نام به سهولت انجام خواهد گرفت.
- اگر رای صادره در هیئت حل اختلاف ثبت احوال بر علیه خواسته شما باشد، جای نگرانی نیست. شما هنوز فرصت دارید ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به این رای در دادگاه اعتراض کنید.
- مراجعه به دادگاه در مورد اسامی که این روش به طور صریح در قانون به آن اشاره نشده است.
- در این روش، دادخواست تغییر نام و فامیل را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تنظیم میکنید.
- خواهان فرد متقاضی تغییر نام، و خوانده اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه خواهد بود.
- به همراه دادخواست که حاوی دلایل شما برای تغییر نام است، مدارک (شناسنامه و کارت ملی) و استشهادیه را پیوست کنید.
- حداقل دو نفر شاهد باید این استشهادیه را امضاء کرده باشند، هر چند تعداد بیشتر امضاء کنندگان بر قوت استشهادیه افزایش میبخشد.
- تاریخ جلسه رسیدگی دادگاه از طریق پیامک اعلام خواهد شد.
- در روز دادگاه، قاضی توضیحات شما جهت علت تمایل به تغییر نام و فامیل را شنیده و بررسی میکند.
- بنا به تشخیص قاضی، در اولین جلسه رسیدگی یا جلسه بعد از آن، شهود امضاء کننده استشهادیه برای ادای شهادت حاضر خواهند شد.
- در جلسه دادگاه، نماینده قانونی اداره ثبت احوال (خوانده) در دادگاه حاضر است. وی طی لایحه‌ای مخالفت خود را با تقاضای خواهان ابراز خواهد کرد.
- خواهان (متقاضی تغییر نام) باید بتواند از دادخواست خود دفاع کند.
- پس از رسیدگی، رای بدوی (اولیه) دادگاه صادر می‌شود. در صورت موفقیت شما در دادگاه، می‌توانید گواهی قطعیت دادنامه را از دادگاه دریافت و به اداره ثبت احوال ارائه دهید.
- اگر رای به نفع شما نبود می‌توانید ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور رای، برای رسیدگی مجدد تقاضای تجدید نظر کنید.
- رای دادگاه تجدید نظر، قطعی بوده و لازم الاجرا خواهد بود.
