در قانون ریاست خانواده به عهده مرد گذاشته شده است و به همین جهت وظیفه تامین مایحتاج زندگی و نیازهای همسر و فرزندان به عهده او می باشد اما نفقه زن و نفقه فرزندان تفاوت‌هایی دارد که مطلبی جداگانه به طور مفصل به تمامی مسائل مربوط به نفقه زن پرداخته در اینجا قصد داریم تا نفقه فرزندان را به طور همه جانبه مورد بررسی قرار دهیم. بهتر است قبل از هر چیز به تعریفی از نفقه اولاد و فرزندان بپردازیم و ببینیم که شامل چه مواردی می شود.
بر اساس آنچه در قانون آمده نفقه فرزندان شامل تأمین نیازهای متعارف و معمول زندگی نظیر مسکن خوراک البته وسایل زندگی و غیره است که البته این موارد به طور تمثیلی و برای نمونه آورده شده است و ممکن است موارد دیگری را نیز شامل شود که توجه به عرف و اوضاع و احوال فرزندان میتواند در تعیین میزان نفقه تاثیر گذار باشد. به عنوان مثال نفقه فرزند ای که در شهری بزرگ زندگی می کند و پدرش هم ثروتمند است و شغل پردرآمد و مهمی دارد و در شمال شهر سکونت دارد با نفقه فردی که در شهر کوچکی است و پدرش از طبقه متوسط جامعه است یکسان نیست؛ چرا که طبیعت هزینه های زندگی سبک زندگی و از همه مهمتر استطاعت مالی پدر به عنوان فردی که قانون اداره پرداخت نفقه از متفاوت است.
آشنایی با وکیل نفقه در مشهد و خدماتی که میتواند در این حوزه به شما ارائه دهد را در این مقاله بخوانید.
اما به طور دقیق می‌توان گفت تعیین نفقه فرزندان فرمول یا معیار خاص و مشخصی ندارد تا بر اساس آن بتوان نفقه را تعیین کرد و این موضوع از طریق قاضی دادگاه و با ارجاع به کارشناسی ارزیاب نفقه و با در نظر گرفتن مجموعه شرایط فرد تعیین گردد.
مطابق با قوانین کسی مستحق دریافت نفقه است که ندار باشد و نتواند از طریق اشتغال معیشت خود را فراهم کند اما در مورد اینکه تا چه سنی شخص میتواند مطالبه نفقه کند به طور دقیق اشاره‌ای نشده و برای تهیه این موضوع می‌توان به توجه کرد و بر اساس آن پسر تا سن ۱۸ سالگی تا زمانی که در منزل پدر مشغول تحصیل است نفقه به او تعلق میگیرد اما بعد از این سن در صورتی که توانایی انجام کار داشته باشد و بتواند هزینه‌های خود را تامین کند دیگر نمی‌توانند مطالبه نفقه کند و به عبارتی واجب النفقه نخواهد بود دختر نیست تا زمانی که ازدواج نکرده مستحق دریافت نفقه است.
دوست عزیز به این نکته توجه داشته باشید که در مورد نفقه فرزندان فقط در صورتی که پدر تمکن و توانایی مالی داشته باشد وظیفه پرداخت نفقه را دارد یعنی در این زمینه حتما باید به توانایی مالی پدر توجه شود( در حالی که در نفقه همسر اثبات این موضوع شرط نیست و بدون توجه به درآمد مرد،زن میتواند نفقه مطالبه کند)
چنانچه پدر علی رغم توانایی مالی نفقه فرزندان خود را ندهد می‌توان به جرم ترک انفاق از این شکایت نمود اما اگر به دلیل توانایی مالی نداشته باشد امکان شکایت به قانون وجود ندارد،
شاید برای شما هم سوال باشد اگر پدری توانمندی مالی پرداخت نفقه فرزندش را نداشته باشد تکلیف فرزند چه می‌شود و تامین هزینه‌های باچه کسی ست؟
راهکاری که در قانون پیش‌بینی شده این است که در این صورت به ترتیب اجداد پدری( پدربزرگ پدری)_ مادر_ اجداد مادری( پدربزرگ‌مادری) جدات پدری( مادربزرگ‌پدری) مسئول هستند یعنی هرگاه عدم توانمندی مالی هر یک ثابت شود تامین نفقه به افراد بعدی خواهد بود
دقت داشته باشید حتی اگر حضانت به طور کامل هم به مادر سپرده شده باشد باز هم تأمین نفقه فرزند با پدر است و اگر نتوانست اولویت فوق در نظر گرفته می شود.
تاکید می کنم فرزانه فقط میتواند نسبت به نفقه حال و جاری خود اقدام کنند که اگر پدر سال‌ها باوجود همه شرایط قانونی وظیفه خود را انجام نداده و نفقه فرزند نش را نپردازد فرزندان نمی‌توانند نسبت به نفقه ایام گذشته خود مطالبه کند. چنانچه نفقه تعیین شده از طرف دادگاه برای فرزندان کافی نبوده و کم باشد می تواند برای افزایش آن یا در صورتی که برای پدر و مادر زیاد باشد وتوان پرداخت آن را نداشته باشد میتواند برای کاهش مبلغ ،درخواست تعدیل نفقه به دادگاه دهند.
اما اگر فرزند واجب النفقه باشدولی به سن قانونی برای مطالبه نفقه خود در دادگاه نرسیده باشد ولی یا قیم او می تواند از طرف ها و توان اقدامات قانونی لازم را انجام دهد.
نفقه درفرزند خواندگی:
اگر مرد یا زنی با رعایت تمام مقررات قانونی سرپرستی کودک را به عهده بگیرد و اصطلاحاً او را به عنوان فرزند خوانده خود را بپذیرد تمام هزینه‌ها و نه فقط دقیقا برابر با سایر فرزندان به عهده پدر یا حسب مورد مادر خواهد بود
نفقه فرزن نامشروع
برای کمتر کسی این سوال مطرح شود که اگر فرزندی در نتیجه روابط خارج از ازدواج دائم یا موقت متولد شود چگونه خواهد بود؟ هزینه و سرپرستی او به عهده کیست؟
اگرچه پرداختن به این موضوع در جامعه ما خیلی رایج نیست اما چون هدف ما بررسی همه جانبه این مسائل حقوقی تلاش می‌کنیم تا خط و موارد خاص و نادر را هم از قلم نیندازید را بررسی کنیم در این موضوع هر کشوری قوانین خاص خود را دارد اما در کشور ما بین فقها و حقوقدانان اختلاف نظر زیادی وجود دارد و اگر بخواهیم به آنها بپردازیم خود مقاله مفصل خواهد بود اما آنچه به عنوان نتیجه اهمیت دارد این است که: با توجه به آراء دادگاهها و اینکه پیروی از نظریه امام‌خمینی را مدنظر قرار داده اند می توان گفت قانون برای فرزند ناشی از روابط نامشروع از نظر همین حقوق مثل نفقه حضانت و غیره برابر با فرزندان مشروع در نظر گرفته است به جز است یعنی نفره چنین فرزندی به عهده پدر طبیعی است کسی که با نام خود برای او شناسنامه گرفته اما به طور کلی هیچ یک از دیگری ارث نخواهند برد.
